Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: kinh tế vĩ mô quý I/2024 cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy

(MPI) - Phát biểu tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 và Hội nghị trực tuyến với địa phương diễn ra ngày 03/4/2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, kinh tế vĩ mô quý I/2024 cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm, nợ công, nợ Chính phủ trong giới hạn cho phép.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: chinhphu.vn

Tiếp tục thực hiện nhất quán, kiên định các mục tiêu, quan điểm, định hướng phát triển đã đề ra

Nền kinh tế tiếp tục phục hồi, đạt nhiều kết quả quan trọng, đáng khích lệ, khá toàn diện trên các lĩnh vực, đời sống người dân tiếp tục được cải thiện, tạo nền tảng để chúng ta phấn đấu hoàn thành thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024. Các bộ, ngành, địa phương đã khẩn trương, quyết liệt triển khai công việc ngay từ đầu năm. Các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá cao về triển vọng tăng trưởng và phát triển của nước ta.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình kinh tế - xã hội tháng 3 và quý I tiếp tục phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tăng trưởng GDP quý I/2024 ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm trước, vượt kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (5,2-5,6%), là mức tăng cao nhất trong Quý I kể từ năm 2020 đến nay. Khu vực công nghiệp và xây dựng dần lấy lại được đà tăng trưởng, ước tăng 6,28%, trong đó công nghiệp tăng 6,18%; khu vực nông, lâm, thủy sản và dịch vụ lần lượt tăng 2,98% và 6,12% so với cùng kỳ năm trước.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3 tăng 3,97% so với cùng kỳ, tính chung quý I tăng 3,77%. Mặt bằng lãi suất được duy trì ở mức thấp, nhu cầu ngoại tệ trong nước được đáp ứng để hỗ trợ cho tăng trưởng, sản xuất, xuất khẩu; an toàn hệ thống ngân hàng được bảo đảm. Thu NSNN quý I ước đạt 31,7% dự toán, tăng 9,8% so với cùng kỳ. Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu quý I đều tăng lần lượt là 15,5%, 17% và 13,9%; ước xuất siêu 8,08 tỷ USD. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội quý I tăng 5,2% so với cùng kỳ (cùng kỳ năm 2023 tăng 3,7%).

Tổng vốn FDI đăng ký Quý I đạt gần 6,2 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó vốn FDI đăng ký mới đạt 4,8 tỷ USD, tăng 57,9% (02 tháng tăng 55,2%); vốn thực hiện đạt 4,6 tỷ USD, tăng 7,1%. Nhiều doanh nghiệp lớn đã cam kết đầu tư vào Việt Nam trong các ngành điện tử, chíp, bán dẫn, năng lượng tái tạo… Kết quả này là nhờ chúng ta đã nắm bắt, phản ứng kịp thời cơ hội từ xu thế đầu tư toàn cầu, những thuận lợi, thời cơ, vị thế mới của Việt Nam để tập trung xúc tiến đầu tư, nhất là thông qua hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Giải ngân vốn đầu tư công quý I đạt 13,67% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2023 (10,35%), số tuyệt đối cao hơn 16,5 nghìn tỷ đồng, đã đưa được lượng vốn lớn ra nền kinh tế để hỗ trợ cho tăng trưởng và phát triển.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh tiếp tục chuyển biến tích cực. Sản xuất nông nghiệp, xuất khẩu hàng nông sản tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực.

Tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xử lý tồn đọng, vướng mắc; đẩy mạnh đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược, quan trọng; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, chủ động ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm tiến độ các công trình, dự án trọng điểm; tập trung triển khai Đề án đầu tư 01 triệu căn nhà ở xã hội; đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện, trình phê duyệt các quy hoạch ; thúc đẩy phát triển kinh tế số, chuyển đổi số quốc gia, xây dựng Chính phủ số, triển khai Đề án 06, cung cấp dịch vụ công trực tuyến ...

Các Tiểu ban chuẩn bị Đại hội Đảng XIV đã tổ chức các phiên họp để chỉ đạo các định hướng lớn trong xây dựng Văn kiện, các báo cáo, công việc phục vụ Đại hội.

Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng lên, công tác an sinh xã hội tiếp tục được quan tâm và là điểm sáng. Tình hình lao động, việc làm phục hồi tích cực, tỷ lệ thất nghiệp Quý I là 2,24%, giảm 0,01% so với cùng kỳ; thu nhập của người lao động tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước ; tỷ lệ hộ dân đánh giá có thu nhập không thay đổi và tăng lên trong Quý I là 93,6% (tăng 1,9% so với quý trước). Các chương trình tín dụng chính sách xã hội tiếp tục được triển khai hiệu quả, từ đầu năm đến nay đã hỗ trợ vay vốn cho gần 540 nghìn đối tượng, góp phần thúc đẩy việc làm, sinh kế cho người dân.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, thông tin tuyên truyền tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh. Ổn định chính trị, độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; quốc phòng, an ninh được tăng cường. Công tác đối ngoại, ngoại giao kinh tế, nhất là các hoạt động đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp tục được đẩy mạnh, triển khai chủ động, tích cực và hiệu quả…

Tuy nhiên, khó khăn, thách thức còn rất lớn, có những yếu tố mới đặt ra từ cả bên trong và bên ngoài nền kinh tế, tạo sức ép lên ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát, tỷ giá, các cân đối lớn và công tác quản lý, điều hành thúc đẩy tăng trưởng thời gian tới. Các cấp, ngành, địa phương cần tiếp tục thực hiện nhất quán, kiên định các mục tiêu, quan điểm, định hướng phát triển đã đề ra; nỗ lực khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức để triển khai hiệu quả công việc được giao, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

02 kịch bản tăng trưởng

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm quý II năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình thế giới, khu vực thời gian tới dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tạo thách thức, áp lực lớn lên chỉ đạo, điều hành kinh tế vĩ mô và phát triển kinh tế - xã hội nước ta. Tuy nhiên, cũng có những cơ hội, thuận lợi đan xen, nhất là từ các xu thế lớn, sự dịch chuyển thương mại, dòng vốn đầu tư toàn cầu, sự phục hồi nhu cầu của một số thị trường, đối tác xuất khẩu lớn... Công nghiệp chế biến, chế tạo quý II dự báo tiếp tục phục hồi tích cực, đơn hàng tăng. Đây là điều kiện để có thể đẩy mạnh hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế và thực hiện các mục tiêu phát triển năm 2024, làm giảm áp lực lên năm 2025, năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025.

Trên cơ sở kết quả quý I, dự báo tình hình Quý II và cả năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo 02 kịch bản tăng trưởng như sau:

Kịch bản 1: Tăng trưởng kinh tế cả năm dự kiến đạt 6% (cận dưới mục tiêu Quốc hội quyết nghị), 09 tháng cuối năm tăng khoảng 6,12%, trong đó: tăng trưởng quý II là 5,85%, quý III và IV lần lượt là 6,22% và 6,28%, đạt mức cận dưới hoặc thấp hơn kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.

Kịch bản 2: Tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 6,5% (cận trên mục tiêu Quốc hội quyết nghị), 09 tháng cuối năm tăng khoảng 6,75%, trong đó: tăng trưởng quý II là 6,32%, quý III và quý IV lần lượt là 6,79% và 7,08%. Tăng trưởng các quý cao hơn khoảng 0,1% so với cận trên kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị lựa chọn Kịch bản 2. Trong điều kiện tình hình thế giới, trong nước chuyển biến thuận lợi hơn, tiếp tục nghiên cứu, triển khai các chính sách hỗ trợ mới về tài khóa, tiền tệ... để phấn đấu đạt mức tăng trưởng cao nhất.

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm quý II, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, các bộ, ngành, địa phương cần quán triệt nghiêm, thực hiện hiệu quả, toàn diện các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội, Nghị quyết số 01/NQ-CP, 02/NQ-CP, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm tiến độ, chất lượng nhiệm vụ được giao; chủ động tham mưu, đề xuất và xử lý công việc theo thẩm quyền, nhất là những vấn đề mới phát sinh.

10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Trong đó, lưu ý một số nhiệm vụ, giải pháp trong tâm. Một là, bảo đảm chất lượng, tiến độ các dự án Luật, Nghị quyết, nội dung trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7; phối hợp chặt chẽ, từ sớm, từ xa với các cơ quan của Quốc hội để chủ động tiếp thu, giải trình, nhất là với những vấn đề thể chế, cơ chế, chính sách, quy định mới, thí điểm, đặc thù.

Hai là, tập trung xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở..., bảo đảm đủ điều kiện để trình Quốc hội cho phép sớm thi hành các Luật này trong tháng 7/2024. Các địa phương cần tập trung rà soát, sửa đổi văn bản thuộc thẩm quyền để có thể áp dụng Luật Đất đai ngay sau khi có hiệu lực, nhất là xây dựng bảng giá đất.

Ba là, tiếp tục thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, chính sách hỗ trợ sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân. Theo đó, khẩn trương nghiên cứu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét quy định gia hạn thuế, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; nghiên cứu chính sách giảm phí, lệ phí năm 2024. Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện giảm thuế suất thuế VAT để báo cáo Quốc hội xem xét thực hiện trong 6 tháng cuối năm tại Kỳ họp thứ 7.

Thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, tạo thuận lợi tối đa, tháo gỡ khó khăn tiếp cận vốn tín dụng; khẩn trương xây dựng, triển khai hiệu quả các gói tín dụng hỗ trợ một số ngành, lĩnh vực ưu tiên (như lúa gạo); công khai mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại trước ngày 10/4/2024; khẩn trương rà soát, hoàn thiện các quy định và tăng cường quản lý thị trường vàng.

Tập trung rà soát, sửa đổi các quy định, điều kiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội, tạo thuận lợi tối đa cho người dân được mua nhà ở xã hội và tiếp cận vốn vay; thúc đẩy tiến độ gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, Đề án đầu tư 01 triệu căn nhà ở xã hội.

Bốn là, bảo đảm yêu cầu, tiến độ thực hiện chế độ tiền lương mới kể từ ngày 01/7/2024 theo đúng chủ trương của Trung ương Đảng, Nghị quyết của Quốc hội.

Năm là, tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ và làm mới các động lực tăng trưởng về đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu; khai thác tối đa các động lực tăng trưởng mới từ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh...

Trong đó, lưu ý các nhiệm vụ, giải pháp như tăng cường xúc tiến thương mại, kích cầu tiêu dùng trong nước, cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam... Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển du lịch, thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế; Đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường lớn, tiềm năng, khai thác tối đa hiệu quả các FTA đã ký kết; thúc đẩy ký kết các FTA với các thị trường mới. Tạo thuận lợi tối đa, hỗ trợ doanh nghiệp trong thông quan hàng hóa, hoàn thuế giá trị gia tăng và đáp ứng kịp thời các tiêu chuẩn mới, tiêu chuẩn xanh của thị trường xuất khẩu.

trung thu hút các dự án FDI có quy mô lớn, công nghệ cao trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, bán dẫn, Hydrogen...; kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp FDI để đẩy nhanh tiến độ các dự án. Tập trung xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, nhất là những vấn đề tồn đọng, các dự án, doanh nghiệp thua lỗ, kém hiệu quả; đẩy mạnh đầu tư trong các ngành, lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính.

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm; kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc về nguồn cung cát, đá... để đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, sân bay, cảng biển, đường cao tốc, dự án liên vùng, liên tỉnh, hạ tầng năng lượng…

Sáu là, khẩn trương cụ thể hóa, khai thác có hiệu quả các điều ước quốc tế, thỏa thuận của Lãnh đạo cấp cao; nghiên cứu, tham mưu các cơ chế, chính sách, giải pháp mới, toàn diện và đột phá để khai thác tối đa thời cơ, cơ hội, thuận lợi mới cho tăng trưởng và phát triển. Tiếp tục tập trung hoàn thành công tác quy hoạch , ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả Kế hoạch hành động các quy hoạch đã được phê duyệt.

Bảy là, đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính. Tập trung tháo gỡ những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, nhất là trong phân cấp, phân quyền; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong xử lý các vấn đề có tính liên ngành. Xử lý khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Tám là, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; Tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - NSNN; Đánh giá kỹ những tác động lên lạm phát, chi phí sản xuất của doanh nghiệp, sinh hoạt của người dân để có phương án, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước định giá, dịch vụ công phù hợp, tránh giật cục, bị động; Bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước. Sẵn sàng phương án cung ứng, điều tiết nguồn điện để bảo đảm cung cấp điện, ứng phó với các kịch bản vận hành cực đoan có thể xảy ra. Triển khai hiệu quả Kế hoạch triển khai Quy hoạch Điện VIII; đẩy nhanh tiến độ các dự án đang triển khai, sớm đưa vào vận hành, khai thác.

Chín là, chú trọng làm tốt công tác an sinh xã hội, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường...

Mười là, bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Tăng cường hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; chuẩn bị chu đáo các hoạt động đối ngoại cấp cao, đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, tiếp tục củng cố và không ngừng nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước. Mười một là, tăng cường thông tin, tuyên truyền, nhất là công tác truyền thông chính sách, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, tạo đồng thuận xã hội./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư