Nội dung kiến nghị (số 68 tại văn bản số 8243/VPCP-QHĐP): Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành sớm xây dựng chính sách về bảo hiểm y tế, cơ sở hạ tầng, văn hóa - giáo dục…cho các xã An toàn khu, vùng An toàn khu, kể cả với các xã An toàn khu đã đạt chuẩn Nông thôn mới theo quy định tại Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 24/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ xã An toàn khu, vùng An toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Mỹ và chống Pháp.

Trả lời:

Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong những năm qua, hệ thống chính sách hỗ trợ cho các xã an toàn khu (ATK), vùng ATK cách mạng được cụ thể hóa qua các chính sách sau: (i) Các chính sách đối với xã đặc biệt khó khăn - Chương trình 135; (ii) Chính sách giảm nghèo nhanh và bền vững; (iii) Chính sách phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn cân đối ngân sách địa phương cho các địa phương có xã ATK cách mạng; (iv) Chính sách xây dựng nông thôn mới.

Thông qua các chính sách này, các xã ATK cách mạng đã có điều kiện xây dựng hạ tầng cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân ngày càng phát triển; đã có 30% số xã ATK cách mạng được công nhận là xã nông thôn mới.

Ngày 24/3/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 14/CT-TTg về Chính sách hỗ trợ xã ATK, vùng ATK cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ngoài các chính sách đang thực hiện, sẽ bổ sung các chính sách mới và giao cho các Bộ, ngành chủ trì xây dựng như: (i) Bộ Y tế xây dựng chính sách hỗ trợ Bảo hiểm y tế cho người dân các xã ATK cách mạng; (ii) Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xây dựng chính sách hỗ trợ bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử cách mạng các xã ATK, vùng ATK, các thiết chế văn hóa xã ATK cách mạng; (iii) Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng chính sách ưu tiên thi, xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng, các trường quân đội, công an đối với học sinh, quân nhân và công an sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự có hộ khẩu thường trú tại các xã ATK, vùng ATK để khuyến khích con em đồng bào các dân tộc trong các xã ATK, vùng ATK cách mạng. Cụ thể:

* Về giáo dục: Căn cứ các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 14/CT-TTg, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức thực hiện xây dựng chương trình tuyên truyền, giáo dục trong học sinh, sinh viên về lịch sử hình thành, truyền thống cách mạng của chiến khu ATK cách mạng; chỉ đạo các sở giáo dục và đào tạo, các cơ sở đào tạo tích cực tổ chức thăm quan, tìm hiểu về cội nguồn tại các chiến khu ATK cách mạng nhằm nâng cao nhận thức về lịch sử cách mạng, đồng thời tạo điều kiện cho các vùng ATK cách mạng phát triển du lịch về cội nguồn.

Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục triển khai các nhiệm vụ nêu trên và phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các cơ quan liên quan triển khai thực hiện phát triển hạ tầng, tăng cường cơ sở vật chất trường học, đáp ứng chương trình giáo dục và hoàn thành các tiêu chí giáo dục trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho các xã ATK, vùng ATK, kể cả với các xã ATK đã đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định.

* Về y tế: căn cứ các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 14/CT- TTg, Bộ Y tế đã chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018, trong đó có chính sách hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho nhân dân các xã ATK cách mạng. Theo quy định tại khoản 9 Điều 3 Nghị định số 146/2018/NĐ-CP, các đối tượng chính sách, trong đó có những người sinh sống trong vùng an toàn khu đã được hưởng chính sách BHYT, gồm:

“Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo và một số đối tượng khác, cụ thể:

a) Người thuộc hộ gia đình nghèo theo tiêu chí về thu nhập, người thuộc hộ nghèo đa chiều có thiếu hụt về bảo hiểm y tế quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 và các quyết định khác của cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế chuẩn nghèo áp dụng cho từng giai đoạn;

b) Người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ;

c) Người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ;

d) Người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”.

Tuy nhiên, ngày 04/6/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 861/QĐ-TTg, trong đó tại Điều 3, các xã khu vực III, khu vực II nếu được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới sẽ được xác định là xã khu vực I và thôi hưởng các chính sách áp dụng đối với xã khu vực III, khu vực II kể từ ngày Quyết định của cấp có thẩm quyền công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới có hiệu lực. Như vậy, đối với người sinh sống trong các xã ATK cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ không thuộc đối tượng được Ngân sách nhà nước đóng BHYT (trừ những đối tượng đã tham gia BHYT theo quy định của pháp luật).

Để có cơ sở thực hiện chính sách BHYT đối với người sinh sống trong các xã ATK cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, Bộ Y tế đã có văn bản số 5934/BYT-BH ngày 24/7/2021 gửi Bảo hiểm xã hội Việt Nam thống nhất nội dung đề nghị mua thẻ BHYT cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó tháo gỡ khó khăn đối với những đối tượng người sinh sống trong khu vực ATK không được hưởng chế độ BHYT theo Quyết định số 861/QĐ-TTg. Bộ Y tế đã báo cáo Văn phòng Chính phủ (tại văn bản số 5976/BYT-BH ngày 26/7/2021), thống nhất với đề nghị của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về đề nghị mua thẻ cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó tháo gỡ khó khăn đối với những đối tượng người sinh sống trong khu vực ATK không được hưởng chế độ BHYT theo Quyết định số 861/QĐ-TTg. Trên cơ sở đó, ngày 27/7/2021, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có văn bản số 2236/BHXH-TST báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Như vậy, việc triển khai thực hiện chính sách BHYT đối với người dân tộc thiểu số sinh sống ở miền núi, trong đó có các xã ATK cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đã được Bộ Y tế phối hợp với các Bộ, ngành đề xuất, báo cáo Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

* Về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, tại Quyết định số 26/2020/QĐ-TTg ngày 14/9/2020 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 ngày 08/7/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025, đã tính điểm hỗ trợ cho các xã ATK cách mạng. Theo đó, mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Ninh Bình được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao đã tính đến các tiêu chí xã ATK của tỉnh.

Đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình căn cứ nội dung quy định tại Chỉ thị nêu trên, phối hợp với các bộ, ngành liên quan và chủ động cân đối ngân sách địa phương quan tâm đầu tư hỗ trợ các xã ATK, vùng ATK cách mạng tỉnh Ninh Bình phát triển kinh tế - xã hội nhằm tri ân và nâng mức sống cả về vật chất và tinh thần, sức khỏe, giáo dục, văn hóa của người dân sinh sống trong các xã ATK, vùng ATK cách mạng bằng hoặc cao hơn mức trung bình chung của từng địa phương; bảo tồn, tôn tạo, gìn giữ, giáo dục và phát huy các giá trị lịch sử cách mạng của chiến khu ATK cách mạng thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đến muôn đời sau như mục tiêu của Chỉ thị số 14/CT-TTg đã đề ra./.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư