Nội dung kiến nghị (số 20 tại văn bản số 907/BDN):

Cử tri kiến nghị cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các công trình thuộc dự án đầu tư công nhằm phát hiện những sai phạm kịp thời xử lý để chất lượng xây dựng các công trình đạt hiệu quả cao hơn.

Trả lời:

Thực hiện Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 30/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản từ nguồn vốn đầu tư công; Nghị quyết số 44/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư: “Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong đầu tư công”. Từ năm 2016 đến nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa vào kế hoạch và tiến hành thanh tra 49  cuộc thanh tra về chấp hành pháp luật về đầu tư công tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Kết quả thanh tra cho thấy việc lập, phân bổ và giao kế hoạch vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ theo hướng ngày càng chặt chẽ hơn. Các địa phương, đơn vị đã nhận thức rõ và tăng cường quản lý đầu tư công trong các khâu, từ quy hoạch, kế hoạch, chuẩn bị đầu tư, xây dựng dự án, bố trí vốn, đến triển khai, giám sát thực hiện, thanh toán, quyết toán,... Việc bố trí vốn đầu tư được tập trung hơn, đã góp phần đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa công trình, dự án vào sử dụng phát huy hiệu quả. Hầu hết các dự án được triển khai thực hiện có đầy đủ các thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật. Công tác thực hiện dự án đầu tư, thi công công trình, nhìn chung được quan tâm, các dự án triển khai cơ bản theo tiến độ.

Bên cạnh đó, qua thanh tra cũng đã phát hiện những tồn tại, hạn chế trong chấp hành pháp luật về đầu tư công như: phê duyệt dự án không phù hợp với quy hoạch hoặc không rõ nguồn vốn, phê duyệt dự án khi chưa đủ điều kiện, chưa phù hợp với chủ trương đầu tư; áp dụng định mức, đơn giá không đúng quy định, khối lượng dự toán không đúng so với thiết kế được phê duyệt, trùng lắp về khối lượng; chưa kịp thời phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án khi dự án đã quá thời hạn thực hiện; phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư không phù hợp quy định...

Về kết quả thanh tra, kiểm tra: Riêng trong năm 2022 và 7 tháng đầu năm 2023, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã triển khai 09 cuộc thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch việc chấp hành pháp luật về đầu tư công theo kế hoạch tại các tỉnh Bình Định, Cao Bằng, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế, Bình Phước, Tuyên Quang, Bạc Liêu, Hậu Giang và Kiên Giang.

Qua thanh tra đã yêu cầu đối tượng thanh tra xuất toán, thu hồi và giảm trừ khi thanh, quyết toán,... Bên cạnh kiến nghị xử lý về mặt kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã kiến nghị các bộ, ngành và địa phương một số giải pháp nhằm hạn chế tình trạng đầu tư dàn trải, kéo dài gây thất thoát, lãng phí và gây bất bình, bức xúc trong dân, như: (i) Kiểm soát chặt chẽ việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư các dự án đầu tư công; không được phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư nếu không xác định rõ được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn; (ii) Việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư chương trình, dự án cần xem xét một cách tổng thể danh mục các dự án đầu tư theo thứ tự ưu tiên trung hạn và từng năm, phù hợp với các mục tiêu chiến lược của địa phương trên cơ sở Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực; (iii) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh những bất cập, sai sót; (iv) Các đơn vị được phân cấp đầu tư chủ động rà soát, sắp xếp lại danh mục các dự án đầu tư, xác định các dự án đầu tư ưu tiên, tính cấp thiết, cấp bách và xác định nguồn vốn để đảm bảo bố trí vốn tập trung, đủ vốn, đúng mục tiêu và thời gian hoàn thành dự án. Hạn chế phê duyệt các dự án đầu tư vượt quá khả năng cân đối vốn, dẫn tới đầu tư dàn trải, nợ đọng vốn; (v) Việc bố trí kế hoạch vốn phải thực hiện theo đúng quy định của Luật đầu tư công; (vi) Tăng cường kiểm tra, rà soát, đẩy nhanh tiến độ quyết toán dứt điểm các công trình, dự án đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng./.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư