(MPI) - Tiếp tục chương trình làm việc, ngày 25/5/2023, Quốc hội thảo luận ở tổ Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị tham gia thảo luận tại Tổ 12, gồm đại biểu các tỉnh: Quảng Trị, Hưng Yên, Cần Thơ, Ninh Bình.

Theo Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023, trong bối cảnh rất khó khăn, chúng ta vẫn thực hiện được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu kế hoạch. Nhiều chỉ tiêu tốt hơn số đã báo cáo Quốc hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những hạn chế, khó khăn được chỉ ra, trong đó có hai chỉ tiêu chưa đạt kế hoạch. Giải ngân vốn đầu tư công và triển khai thực hiện một số chính sách thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia chưa đạt yêu cầu. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong huy động, tiếp cận vốn, chi phí sản xuất kinh doanh tăng, thị trường sản phẩm xuất khẩu bị thu hẹp. Những tháng đầu năm 2023, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu.

Phát biểu tại Tổ 12, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, những khó khăn hiện nay là khó khăn chung của cả thế giới và Việt Nam không thể nằm ngoài khi mà nền kinh tế của chúng ta là nền kinh tế mở. Khó khăn nhất hiện nay do các nước thắt chặt chính sách tiền tệ để kiềm chế lạm phát, xung đột, cạnh tranh chiến lược giữa các nước, thiên tai, dịch bệnh,… làm đứt gãy chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng, giảm tổng cầu của cả thế giới. Bên cạnh đó là những khó khăn từ nội tại như khả năng chống chịu, ứng phó, năng lực cạnh tranh, năng suất lao động… còn hạn chế. Từ đó, ảnh hưởng nhiều đến nền kinh tế mở của Việt Nam.

Về mức tăng trưởng quý I/2023 là 3,32%, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, so trong bối cảnh khó khăn rất lớn của kinh tế khu vực, thế giới thì đây cũng là kết quả khá tích cực. Đồng thời nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện tại, thách thức để thực hiện mục tiêu tăng trưởng các quý tới là rất khó khăn nhưng cũng chưa nên vội điều chỉnh chỉ tiêu mà phải nỗ lực phấn đấu, tìm các giải pháp, cơ hội bù đắp, nếu điều chỉnh ngay sẽ làm mất đi động lực phấn đấu.

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, năm 2022 và đầu năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã rất nỗ lực, ban hành nhiều nghị quyết, công điện, chỉ thị để tháo gỡ, khó khăn, ách tắc, có cơ sở pháp lý giải quyết được tồn tại, hạn chế, để thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng. Quốc hội cũng rất ủng hộ, Chính phủ quyết liệt, chủ động, các địa phương cũng rất nỗ lực, doanh nghiệp, người dân cũng cố gắng nhưng vẫn còn nhiều hạn chế và cần tập trung nghiên cứu, rà soát lại, trước hết là tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho doanh nghiệp. 

Theo Bộ trưởng, hiện các doanh nghiệp có 3 khó khăn, thách thức lớn nhất, đó là dòng tiền, thị trường, khả năng hấp thụ vốn và trong thời gian tới phải tìm cách tháo gỡ dòng tiền, để trả nợ đến hạn, đóng thuế, trả lương, sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó là ách tắc về thủ tục hành chính và giải quyết các thủ tục đầu tư ở nhiều địa phương còn chậm. Do vậy, Bộ trưởng mong các đại biểu ở các đoàn giám sát ngay các công việc ở địa phương, để qua giám sát, ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các địa phương cải thiện thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh. Bởi nếu không tháo gỡ ngay các ách tắc này sẽ làm cản trở hoạt động của doanh nghiệp, mà doanh nghiệp khó thì sẽ dẫn đến ảnh hưởng đến nền kinh tế. Môi trường kinh doanh vừa qua cải thiện, cắt giảm hàng nghìn điều kiện kinh doanh, cắt giảm nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhưng bây giờ, ở đâu đó, các chính sách mới ban hành lại xuất hiện rào cản mới, thủ tục mới.

Về đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ đã có nhiều cuộc họp chuyên đề, thành lập nhiều đoàn công tác, nhiều công điện về các nội dung này. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, liên quan đến đầu tư công, hiện đã phân cấp hết cho các địa phương, từ chọn dự án, lập thủ tục, đề xuất, phân bổ chi tiết đến thực hiện giải ngân, giải phóng mặt bằng... Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ còn làm công tác tổng hợp. Mong các đại biểu giám sát ngay địa phương mình, để làm rõ vì sao cùng thể chế như nhau sao có địa phương làm tốt, có nơi không tốt. Nghĩa là nhiều vấn đề ở tổ chức thực hiện chứ không nằm ở pháp luật mà là ở công tác quản lý. “Chính phủ, các bộ ngành đang tập trung rà soát, có nhiều đề xuất và được Quốc hội ủng hộ, như các cơ chế đặc thù, đặc biệt để tháo gỡ nhanh... Nhưng vấn đề thực thi là địa phương, nhất là người đứng đầu”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Qua thảo luận, các ý kiến phát biểu cơ bản tán thành với nhiều nội dung Báo cáo của Chính phủ. Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, giúp kinh tế nước ta đã phục hồi nhanh, đạt được những kết quả khá toàn diện, tích cực trên nhiều lĩnh vực, kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 sau khi đánh giá bổ sung đã có nhiều thay đổi tích cực hơn. Đặc biệt, trong những tháng cuối năm, tình hình trong và ngoài nước hết sức khó khăn, nhưng nước ta giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định về tỷ giá và lạm phát, thị trường tài chính - tiền tệ vẫn cơ bản ổn định là thành tựu nổi bật.

Tham gia thảo luận tại Tổ 2, đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh Trần Hoàng Ngân cho rằng, bối cảnh kinh tế thế giới hơn 3 năm vừa qua rất khó khăn, nhiều yếu tố bất lợi, bất định và tác động đến kinh tế thế giới. Trong 2 năm đại dịch Covid-19 (năm 2020 và 2021), thế giới đã chao đảo khủng hoảng y tế, khủng hoảng kinh tế đứt gãy chuỗi cung ứng.

Nước ta là quốc gia có độ mở lớn thì bị tác động càng nặng nề hơn. Nhất là trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng, khủng hoảng lương thực, thế giới rơi vào vòng xoáy của lạm phát… và những rung chuyển của thị trường ngoại hối, các đồng tiền biến động rất mạnh. Thương mại thế giới sụt giảm, các quốc gia xuất khẩu là thế mạnh thì chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nói như vậy để thấy rằng kinh tế Việt Nam chúng ta bị ảnh hưởng rất lớn.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, chúng ta đã đạt được những kết quả đáng trân trọng. Phải nói đây là nỗ lực, quyết tâm rất cao của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp, của người dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, tốc độ tăng trưởng kinh tế của năm 2022 là trên 8 % và vẫn giữ được nền tảng của kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát kiểm soát được dưới 4 %... Trong thời gian tới, cần phải tập trung để có những giải pháp cấp bách và lâu dài để đảm bảo kinh tế Việt Nam phát triển bền vững hơn, nâng cao tính độc lập, tự chủ.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí, đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội nhấn mạnh, mặc dù trong 3 năm qua, tình hình thế giới có nhiều biến động khó lường nhưng an ninh, quốc phòng trong nước vẫn ổn định, công tác đối ngoại phát triển. Người dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, dưới tác động của đại dịch Covid-19, tình hình kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của Nhân dân ở trong nước đã bị ảnh hưởng.

Thực tế đối phó với đại dịch Covid-19, trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp đã rất khó khăn để duy trì sản xuất và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Dự báo, tình hình này còn tiếp diễn trong thời gian tới. Do vậy, Chính phủ cần có các giải pháp tiếp tục hỗ trợ cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn để duy trì sản xuất, thúc đẩy hoạt động kinh doanh như bằng cách giảm lãi suất cho vay.

Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023, đại biểu Lê Thanh (đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau) bày tỏ đồng tình với đánh giá của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và cho rằng các báo cáo cơ bản đã nhận diện đúng thực trạng tình hình.

Đại biểu cũng nhấn mạnh đến bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều bất ổn do xung đột địa chính trị, chiến tranh, cạnh tranh của các nước lớn, một số thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống bị thu hẹp, nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh do lạm phát, suy giảm kinh tế. Trong khi quy mô nền kinh tế Việt Nam còn nhỏ, có độ mở lớn nên chịu nhiều tác động từ diễn biến tình hình thế giới. Ảnh hưởng tiêu cực của dịch COVID-19 cần thời gian để phục hồi; đến công tác cán bộ, thể chế, đầu tư công,…Đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng, nếu có giải pháp đồng bộ thì kết quả phát triển kinh tế - xã hội trong những tháng còn lại của năm 2023 vẫn có thể bứt phá được.

Tham gia thảo luận, các đại biểu đều đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện phát triển kinh tế năm 2022 cũng như tập trung thảo luận về các giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới. Để phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu kinh tế - xã hội theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ cần triển khai quyết liệt các giải pháp đề ra. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới giải pháp nhằm tháo gỡ việc chậm giải ngân vốn đầu tư công, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp;…

Đồng thời, đại biểu đã tập trung đóng góp ý kiến vào việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; Việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận; Quyết định chủ trương đầu tư Dự án đường giao thông từ Quốc lộ 27C đến đường tỉnh ĐT.656 tỉnh Khánh Hòa - kết nối với Lâm Đồng và Ninh Thuận; Việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia; Chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư