(MPI Portal) – Báo cáo Việt Nam 2035 do Chính phủ Việt Nam và Nhóm Ngân hàng Thế giới cùng thực hiện, đề ra những biện pháp cải cách chủ yếu nhằm giúp Việt Nam – một nước thu nhập trung bình thấp - phát triển kinh tế, nâng cao công bằng xã hội và xây dựng được một nền quản trị hiện đại trong vòng 2 thập kỉ tới. Báo cáo chính thức được công bố ngày 23/02/2016 tại Hà Nội dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Báo cáo Việt Nam 2035 và Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới Jim Yong Kim.

Toàn cảnh Lễ công bố Báo cáo Việt Nam 2035. Ảnh: Minh Trang (MPI Portal)

Tham dự Lễ công bố Báo cáo, về phía Ngân hàng Thế giới (WB) có Phó Chủ tịch WB khu vực châu Á Thái Bình Dương Axel van Trotsenburg, Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam Victoria Kwakwa cùng các cán bộ, chuyên gia kinh tế của WB. Về phía Việt Nam có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Báo cáo Việt Nam 2035 cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, tổ chức, cơ quan hữu quan, các nhà tài trợ, đại sứ quán các nước tại Việt Nam và các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài nước.

Nhằm đạt được mục tiêu đầy tham vọng là trở thành nước thu nhập trung bình cao, Việt Nam cần duy trì mức tăng trưởng tối thiểu 7%/năm, để nâng mức thu nhập trung bình lên trên 7.000 USD vào năm 2035 (khoảng 18.000 USD nếu tính theo sức mua tương đương) so với 2.052 USD năm 2014 (khoảng 5.370 USD tính theo sức mua tương đương).

Phát biểu khai mạc buổi Lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của Việt Nam trong quá trình 30 năm đổi mới, đồng thời chia sẻ về khát vọng và mục tiêu của Việt Nam trong tương lai: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” với một nền kinh tế thịnh vượng, môi trường bền vững, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người dân. Điều đó đòi hỏi Việt Nam phải nỗ lực và đổi mới hơn nữa, nắm bắt thời cơ, vượt qua thử thách, tiếp tục vươn lên mạnh mẽ, phát triển bền vững hơn, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, đảm bảo công bằng xã hội, môi trường sinh thái… sao cho người dân có đầy đủ điều kiện phát huy năng lực, giá trị cá nhân và Việt Nam trở thành một miền đất đáng sống tuy không giàu có nhất về vật chất.

Với tinh thần đó, Báo cáo Việt Nam 2035 đề xuất 6 chuyển đổi quan trọng để trở thành một nền kinh tế thu nhập trung bình cao: Hiện đại hóa nền kinh tế đồng thời gắn với nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực kinh tế tư nhân; Phát triển năng lực đổi mới sáng tạo, lấy khu vực kinh tế tư nhân làm trung tâm; Nâng cao hiệu quả của quá trình đô thị hóa, tăng cường kết nối giữa các thành phố và vùng phụ cận; Phát triển bền vững về môi trường và tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu; Đảm bảo công bằng và hòa nhập xã hội cho các nhóm yếu thế cùng với sự phát triển của xã hội trung lưu; Xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện đại với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hội nhập và xã hội dân chủ phát triển ở trình độ cao.

Phó Thủ tướng Chính phủ khẳng định, Báo cáo cùng những tài liệu chuyên đề trong quá trình xây dựng là những tài liệu tham khảo quan trọng cho nghiên cứu hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Nhiều nội dung Báo cáo đã được tham khảo phục vụ xây dựng Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XII. Những khuyến nghị trong Báo cáo sẽ được Chính phủ Việt Nam tham khảo trong quá trình hoạch định chính sách, trước hết trong xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 và nghiên cứu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2020-2030 thời gian tới. Chính phủ Việt Nam đánh giá cao thiện chí hợp tác, hỗ trợ của WB nói chung và Chủ tịch Nhóm WB Jim Yong Kim nói riêng đối với quá trình phát triển của Việt Nam cũng như trong sáng kiến xây dựng Báo cáo Việt Nam 2035. 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Chủ tịch Nhóm WB Jim Yong Kim công bố Báo cáo Việt Nam 2035. Ảnh: Minh Trang (MPI Portal)

Theo Chủ tịch Nhóm WB Jim Yong Kim, Việt Nam là một tấm gương thành công về phát triển từ một trong những nước nghèo nhất trong 30 năm qua. Việt Nam đã duy trì được tốc độ tăng trưởng hằng năm ở mức gần 7% và đã áp dụng các chương trình mục tiêu giúp hàng chục triệu người thoát khỏi cảnh nghèo cùng cực.

Chủ tịch Nhóm WB đánh giá, Báo cáo Việt Nam 2035 đã thể hiện rõ nét mong muốn của Lãnh đạo Việt Nam đưa đất nước trở thành một quốc gia hiện đại, công nghiệp hóa thông qua các giải pháp: Tăng năng suất lao động nhanh, bảo vệ môi trường và đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh tế giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh; Phá bỏ rào cản đối với các đối tượng thiệt thòi, cung cấp dịch vụ tốt hơn cho nhóm trung lưu đô thị đang già nhanh giúp Việt Nam giữ vững thành tích ấn tượng về bình đẳng và hòa nhập xã hội. Ngoài ra, Việt Nam cần xây dựng thể chế hiện đại và minh bạch, là những bước có thể giúp Việt Nam đạt được mục tiêu đề ra.

Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt của cải cách và phát triển, thời cơ và thuận lợi rất lớn nhưng thách thức và khó khăn cũng không hề nhỏ. Để đạt được khát vọng hướng tới một Việt Nam thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ, lựa chọn duy nhất là thực hiện cải cách. Nếu không, Việt Nam không thể khai thác các cơ hội, cũng không thể vượt qua thách thức, nguy cơ tụt hậu xa hơn và rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Bộ trưởng tin tưởng rằng, những thế hệ người Việt Nam hiện nay và tương lai chắc chắn có đủ ý chí, bản lĩnh và năng lực để thực hiện thành công công cuộc đổi mới.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh giới thiệu về Báo cáo Việt Nam 2035. Ảnh: Minh Trang (MPI Portal)

Báo cáo Việt Nam 2035 tập trung phân tích ba trụ cột chính: Nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh khu vực kinh tế tư nhân; Thúc đẩy công bằng và hòa nhập xã hội; Nâng cao hiệu quả khu vực công.

Nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh khu vực kinh tế tư nhân

Báo cáo đề xuất một số biện pháp tăng cường sức mạnh cho nền kinh tế và khu vực tài chính, trong đó tập trung vào nâng cao hiệu quả quản lí, bảo vệ quyền sở hữu tài sản, và thực thi chính sách cạnh tranh. Báo cáo gợi ý cần các chính sách và đầu tư để hỗ trợ tăng trưởng các ngành công nghiệp có liên quan đến các chuỗi cung ứng toàn cầu, sử dụng khôn ngoan hơn các hiệp định thương mại tự do, kể cả Hiệp định TPP. Báo cáo cũng đề xuất cải tiến ngành nông nghiệp – khu vực chiếm gần một nửa lực lượng lao động của cả nước – tăng cường bảo vệ môi trường và tăng cường quy hoạch phát triển sản xuất năng lượng sạch.

Thúc đẩy công bằng và hòa nhập xã hội

Đảm bảo hòa nhập xã hội trong quá trình phát triển không phải là việc đơn giản, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, đô thị hóa diễn ra như vũ bão và đòi hỏi ngày càng cao về lực lượng lao động có tay nghề. Vấn đề nữa là còn tồn tại khoảng cách giàu nghèo giữa các nhóm dân tộc thiểu số và nhóm đa số tại Việt Nam (nhóm thiểu số chỉ chiếm 15% dân số nhưng chiếm 50% số người nghèo).

Báo cáo kêu gọi Việt Nam tiếp tục tăng cường hòa nhập và công bằng xã hội, tạo nhiều cơ hội hơn cho các nhóm dân tộc thiểu số, người tàn tật và phụ nữ và cung cấp dịch vụ cho một xã hội trong quá trình già hoá, đô thị hóa và xuất hiện tầng lớp trung lưu. Để thực hiện ước muốn đó Việt Nam cần phải có một nền quản trị tốt, các thể chế hiện đại và một xã hội thượng tôn pháp luật. Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong chương trình hòa nhập xã hội, nhưng các nhóm dân tộc thiểu số vẫn còn nghèo.

Nâng cao hiệu quả nhà nước

Báo cáo đưa ra các đề xuất cải thiện quản trị nhằm nâng cao trách nhiệm giải trình và minh bạch, để đảm bảo Việt Nam có hệ thống thể chế mạnh nhằm bắt kịp sự phát triển của đất nước. Để thực hiện được điều đó cần xây dựng một hệ thống hành chính hợp lý dựa trên chế độ chức nghiệp thực tài, trong đó cần cải cách mối quan hệ giữa trung ương với địa phương, củng cố vai trò trung tâm của Chính phủ, cải thiện hành chính công; Áp dụng nguyên tắc thị trường đối với các quyết sách kinh tế bằng cách tăng cường đảm bảo các quyền tài sản, bảo đảm cạnh tranh, chuyển đổi vai trò của Nhà nước sang nền kinh tế từ vị thế của một nhà sản xuất sang vị thế của chủ thể điều tiết và hỗ trợ một cách hiệu quả; Tăng cường trách nhiệm giải trình của Nhà nước, trong đó cần tăng cường kiểm soát và cân bằng giữa các nhánh quyền lực, nâng cao khả năng truy trách nhiệm giải trình của nhà nước từ phía người dân.

Thông qua Báo cáo Việt Nam 2035, Chính phủ Việt Nam mong muốn WB và các đối tác phát triển sẽ tiếp tục duy trì sự phối hợp hiệu quả nhằm cụ thể hóa những nội dung phù hợp của Báo cáo trong các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, cũng như theo dõi, đánh giá và triển khai thực hiện các khuyến nghị của Báo cáo trong thời gian tới./. 

Nguyễn Hương

Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư