1. Về tình hình quy hoạch và phát triển các KCN

1.1. Tình hình điều chỉnh quy hoạch KCN

Trong 3 tháng đầu năm 2021, cả nước có 12 địa phương có sự điều chỉnh trong quy hoạch phát triển các KCN đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận là: Vĩnh Phúc, Sơn La, Tây Ninh, Bình Phước, Lạng Sơn, Đồng Nai, Thái Nguyên, Cần Thơ, Hải Dương, Đà Nẵng, Bình Dương, Bắc Giang và 01 địa phương có sự điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng KKT dẫn đến điều chỉnh quy hoạch các KCN nằm trong KKT là Quảng Nam (KKT mở Chu Lai).

1.2. Tình hình thành lập KCN

Trong 3 tháng đầu năm 2021, đã có 31 KCN mới/mở rộng/phân khu đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận/điều chỉnh chủ trương đầu tư là: KCN Việt Hàn giai đoạn 1 (50 ha) - tỉnh Bắc Giang; các KCN Yên Phong II - A (151,3 ha), Quế Võ III phân khu 2 (208,5 ha), Thuận Thành I (249,8 ha), Nam Sơn Hạp Lĩnh (300 ha), Gia Bình (306,7 ha), Gia Bình II (250 ha) - tỉnh Bắc Ninh; KCN Đồng Văn I nút giao Vực Vòng (100 ha) - tỉnh Hà Nam; các KCN Phúc Điền mở rộng (214,57 ha), An Phát 1 (180 ha), Kim Thành (165 ha), Gia Lộc (197,94 ha) - tỉnh Hải Dương; KCN Phố Nối A mở rộng - tỉnh Hưng Yên (92,5 ha); KCN Mỹ Thuận (158,5 ha) - tỉnh Nam Định; KCN đô thị dịch vụ Liên Hà Thái phân khu Bắc (588,8 ha) - tỉnh Thái Bình; các KCN Thái Hòa - Liễn Sơn - Liên Hòa (145,3 ha), KCN Sông Lô I (177,4 ha), Sông Lô II (165,7 ha), Tam Dương I khu vực 2 (162,3 ha), Nam Bình Xuyên (295,74 ha) - tỉnh Vĩnh Phúc; KCN Tân Đức (300 ha) - tỉnh Bình Thuận; KCN Hoàng Mai (264,8 ha), KCN WHA Hemaraj 1 (498 ha) - tỉnh Nghệ An; KCN Tam Anh - An An Hoà (435,8 ha) - tỉnh Quảng Nam; các KCN đa ngành Triệu Phú (529 ha), Tây Bắc Hồ Xá (214,77 ha) - tỉnh Quảng Trị; KCN Gilimex (460,9 ha) - tỉnh Thừa Thiên Huế; KCN Phú An Thạnh (352,8 ha) - tỉnh Long An; KCN Cổ Chiên (200 ha) - tỉnh Trà Vinh và KCN Đông Bình (350 ha) - tỉnh Vĩnh Long với tổng diện tích đạt 7.650 ha.

Tính đến cuối tháng 3/2021, trên phạm vi cả nước có 392 KCN được thành lập (bao gồm 349 KCN nằm ngoài các KKT, 34 KCN nằm trong các KKT ven biển, 06 KCN nằm trong các KKT cửa khẩu) với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 119,9 nghìn ha. Trong đó, diện tích đất công nghiệp đạt khoảng 81,9 nghìn ha, chiếm khoảng 66,7% diện tích đất tự nhiên.

Trong số 392 KCN đã thành lập, có 286 KCN đã chính thức đi vào hoạt động với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 85,2 nghìn ha, diện tích đất công nghiệp đạt khoảng 57,3 nghìn ha và 106 KCN đang trong quá trình xây dựng cơ bản với tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 34,7 nghìn ha, diện tích đất công nghiệp đạt khoảng 18,2 nghìn ha.

Tổng diện tích đất công nghiệp đã cho thuê của các KCN đạt khoảng 44,1 nghìn ha, đạt tỷ lệ lấp đầy các KCN đạt khoảng 53,8%, riêng các KCN đã đi vào hoạt động có tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 73,1%.

Các KCN trên địa bàn cả nước đã tạo việc làm cho khoảng 3,78 triệu lao động trực tiếp.

1.3. Tình hình đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KCN

Tính đến cuối tháng 3/2021, tổng vốn đầu tư đăng ký của các nhà đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KCN đạt khoảng 5,8 tỷ USD và 366,6 nghìn tỷ đồng. Trong đó vốn đầu tư đã thực hiện của các dự án hạ tầng 2,25 tỷ USD và 152,7 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 40,9% tổng vốn đầu tư đã đăng ký.

2. Đối với các KKT ven biển

Trong năm 2020, cả nước có thêm KKT Chu Lai, tỉnh Quảng Nam được phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng. Theo đó, quy hoạch phát triển các KKT ven biển Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bao gồm 19 KKT ven biển với tổng diện tích khoảng 871,5 nghìn ha, bao gồm 582,3 nghìn ha diện tích đất liền (chiếm khoảng 1,75% diện tích đất cả nước) và 289,2 nghìn ha diện tích mặt biển. Trong đó:

- 18 KKT được thành lập với tổng diện tích 857,6 nghìn ha (kể cả diện tích mặt biển) trong đó diện tích đất liền khoảng 568,4 nghìn ha (chiếm 1,68% tổng diện tích đất cả nước), trong đó khoảng 100 nghìn ha được quy hoạch để phát triển các khu chức năng (trong đó, khu phi thuế quan khoảng 9 nghìn ha, KCN trong KKT: khoảng 43 nghìn ha; khu chức năng sản xuất thương mại, du lịch, dịch vụ: khoảng 48 nghìn ha, trong đó có 35 nghìn ha đất đã được nhà đầu tư xây dựng hạ tầng, cơ sở sản xuất kinh doanh.

- 01 KKT chưa được thành lập là KKT Ninh Cơ, tỉnh Nam Định với diện tích quy hoạch 13.950 ha.

Tổng diện tích đất đã cho thuê để thực hiện các dự án đầu tư sản xuất trong KKT ven biển đạt trên 30.000 ha, chiếm khoảng 40% tổng diện tích đất dành cho sản xuất công nghiệp, du lịch, dịch vụ trong KKT ven biển.

3. Về công tác bảo vệ môi trường trong KCN, KKT

Tính đến cuối tháng 3/2021, có 255/286 KCN đang hoạt động (đạt tỷ lệ 89,2%) có công trình xử lý nước thải tập trung đi vào hoạt động đạt tiêu chuẩn môi trường với tổng công suất tối đa đạt trên 1,2 triệu m3 nước thải/ngày đêm.

Chất thải rắn và chất thải nguy hại phát sinh được từng cơ sở trong KCN ký hợp đồng trực tiếp với đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý. Đa số các doanh nghiệp trong KCN đã có biện pháp phân loại và lưu giữ tạm thời trước khi thu gom đến nơi xử lý. Do vậy, việc thu gom, xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại về cơ bản được đảm bảo.

Do quy mô và tính chất đặc thù của KKT có nhiều khu chức năng như khu thương mại, khu công nghiệp, khu dân cư, khu đô thị..., các KKT không có hệ thống XLNT chung cho toàn bộ KKT như mô hình đang áp dụng tại KCN hiện nay. Đối với các dự án tập trung trong KCN thuộc KKT sẽ được xử lý nước thải thông qua hệ thống XLNT tập trung của KCN trong KKT.

4. Tình hình thu hút đầu tư vào các KCN, KKT

4.1. Về đầu tư nước ngoài

Ước tính trong 03 tháng đầu năm 2021, các KCN, KKT trên cả nước đã thu hút được khoảng 166 dự án đầu tư nước ngoài với số vốn đăng ký mới và tăng thêm đạt khoảng 3,09 tỷ USD (tăng khoảng 9,2% so với cùng kỳ năm ngoái).

Lũy kế đến cuối tháng 3/2021, các KCN, KKT trên cả nước có khoảng 10.728 dự án sản xuất kinh doanh còn hiệu lực của các nhà đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký đạt khoảng 223,6 tỷ USD, trong đó vốn đầu tư thực hiện đạt khoảng 115,6 tỷ USD (chiếm khoảng 69,6% tổng vốn đăng ký).

4.2. Về đầu tư trong nước

Ước tính trong 3 tháng đầu năm 2021, các KCN, KKT trên cả nước đã thu hút được khoảng 231 dự án đầu tư trong nước với số vốn đăng ký mới và tăng thêm đạt khoảng 35,9 nghìn tỷ đồng.

Lũy kế đến cuối tháng 3/2021, các KCN, KKT trên cả nước có khoảng 10.101 dự án sản xuất kinh doanh còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt khoảng 2,50 triệu tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư thực hiện đạt khoảng 113,3 triệu tỷ đồng (chiếm khoảng 45,3% tổng vốn đăng ký).

Vụ Quản lý khu kinh tế

Bộ Kế hoạch và Đầu tư