I. Tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 9 và 9 tháng đầu năm 2023

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và lan tỏa từ căng thẳng địa chính trị, kinh tế Việt Nam vẫn được nhiều tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng 6,3-6,5% trong năm nay. Nhờ những hành động và chính sách hiệu quả của Chính phủ, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam ngày càng được cải thiện. Bức tranh về tình hình đăng ký doanh nghiệp trong tháng 9, 9 tháng và Quý III/2023 tiếp tục có những tín hiệu tích cực như sau:

1. Doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường

Số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 165.240 doanh nghiệp, tăng 1,2% so với cùng kỳ năm 2022 và gấp 1,2 lần mức bình quân doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường giai đoạn 2018-2022 (132.818 doanh nghiệp).

Tính riêng trong quý III/2023, số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường là 59.559 doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn Quý III kể từ trước đến nay, tăng 18,0% so với cùng kỳ năm 2022 (50.459 doanh nghiệp).

1.1. Doanh nghiệp thành lập mới

Số doanh nghiệp thành lập mới trong 9 tháng đầu năm 2023 là 116.342 doanh nghiệp, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2022, gấp 1,2 lần mức bình quân giai đoạn 2018-2022 (99.223 doanh nghiệp). Số vốn đăng ký thành lập trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 1.086.776 tỷ đồng, giảm 14,6% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong Quý III/2023, số doanh nghiệp thành lập mới là 40.468 doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn Quý III kể từ trước đến nay, giảm 3,6% so với Quý II/2023 (41.969 doanh nghiệp), tăng 19,4% so với Quý I/2023 (33.905 doanh nghiệp) và tăng 10,7% so với cùng kỳ năm 2022 (36.558 doanh nghiệp).

Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 9 tháng đầu năm 2023 là 2.573.086 tỷ đồng (giảm 34,2% so với cùng kỳ năm 2022), trong đó, số vốn đăng ký của doanh nghiệp thành lập mới là 1.086.776 tỷ đồng (giảm 14,6% so với cùng kỳ năm 2022). Có 35.567 doanh nghiệp đang hoạt động đăng ký tăng vốn trong 9 tháng năm 2023 (giảm 8,1% so với cùng kỳ năm 2022), số vốn đăng ký tăng thêm của các doanh nghiệp đang hoạt động đạt 1.486.310 tỷ đồng (giảm 43,6% so với cùng kỳ năm 2022). Vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 9,3 tỷ đồng, giảm 17,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Có 11/17 ngành có số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng so với cùng kỳ năm 2022, trong đó có: Giáo dục và đào tạo (tăng 33,0%); Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội (tăng 18,4%); Dịch vụ việc làm; du lịch; cho thuê máy móc thiết bị, đồ dùng và các dịch vụ hỗ trợ khác (tăng 14,2%); Bán buôn; bán lẻ; sửa chữa ô tô, xe máy (tăng 12,3%); Nghệ thuật, vui chơi và giải trí (tăng 8,3%); Khoa học, công nghệ; dịch vụ tư vấn, thiết kế; quảng cáo và chuyên môn khác (tăng 6,6%); Dịch vụ lưu trú và ăn uống (tăng 4,6%); Thông tin và truyền thông (tăng 3,3%); Xây dựng (tăng 2,6%); Vận tải kho bãi (tăng 2,2%) và Khai khoáng (tăng 1,6%).

Có 6/17 ngành ghi nhận số lượng doanh nghiệp thành lập mới giảm so với cùng kỳ năm 2022: Kinh doanh bất động sản (giảm 52,4%); Tài chính, ngân hàng và bảo hiểm (giảm 20,6%); Nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản (giảm 19,5%); Hoạt động dịch vụ khác (giảm 3,8%); Công nghiệp chế biến, chế tạo (giảm 3,7%) và Sản xuất phân phối, điện, nước, gas (giảm 1,6%).

Doanh nghiệp thành lập mới đa phần có quy mô nhỏ (từ 0 - 10 tỷ đồng) với 105.722 doanh nghiệp (chiếm 90,9%, tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2022), chủ yếu thuộc nhóm ngành Dịch vụ với 87.411 doanh nghiệp, chiếm 75,1% tổng số doanh nghiệp thành lập mới, tăng 4,9% so với năm ngoái. Nhóm ngành Công nghiệp và Xây dựng có 27.689 doanh nghiệp gia nhập thị trường, chiếm 23,8% tổng số doanh nghiệp thành lập mới, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm 2022. Khu vực Nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản ghi nhận 1.242 doanh nghiệp thành lập mới, chiếm 1,1% tổng số doanh nghiệp thành lập mới, giảm 19,5% so với cùng kỳ năm trước.

Có 3/6 khu vực trên cả nước có số doanh nghiệp đăng ký thành lập tăng so với cùng kỳ năm 2022: Trung du và miền núi phía Bắc (5.833  doanh nghiệp, tăng 10,7%); Đông Nam Bộ (49.099 doanh nghiệp, tăng 8,0%); Đồng bằng Sông Hồng (36.459 doanh nghiệp, tăng 6,8%). Các khu vực còn lại ghi nhận số doanh nghiệp đăng ký thành lập giảm so với cùng kỳ năm 2022: Đồng bằng Sông Cửu Long (8.401 doanh nghiệp, giảm 6,5%); Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (13.544  doanh nghiệp, giảm 12,6%) và Tây Nguyên (3.006 doanh nghiệp, giảm 12,7%).

Tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong 9 tháng đầu năm 2023 là 748.861 lao động, giảm 1,2% so với cùng kỳ năm 2022.

1.2. Doanh nghiệp quay trở lại hoạt động

Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 9 tháng đầu năm 2023 là 48.898 doanh nghiệp, giảm 3,2% so với cùng kỳ năm 2022, gấp 1,5 lần mức bình quân giai đoạn 2018-2022 (33.596 doanh nghiệp).

Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng ở 10/17 lĩnh vực, gồm: Tài chính, ngân hàng và bảo hiểm (465  doanh nghiệp, tăng 15,1%); Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội (240 doanh nghiệp, tăng 14,3%); Thông tin và truyền thông (985 doanh nghiệp, tăng 6,9%); Sản xuất phân phối, điện, nước, gas (816 doanh nghiệp, tăng 5,2%); Khoa học, công nghệ; dịch vụ tư vấn, thiết kế; quảng cáo và chuyên môn khác (3.533 doanh nghiệp; tăng 4,5%); Kinh doanh bất động sản (1.827 doanh nghiệp, tăng 3,3%); Nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản (692 doanh nghiệp, tăng 3,1%); Công nghiệp chế biến, chế tạo (5.631 doanh nghiệp, tăng 0,9%); Khai khoáng (362 doanh nghiệp, tăng 0,8%); Xây dựng (6.305 doanh nghiệp; tăng 0,2%).

7/17 lĩnh vực ghi nhận số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động giảm gồm: Hoạt động dịch vụ khác (1.276 doanh nghiệp, giảm 13,1%); Dịch vụ lưu trú và ăn uống (2.509 doanh nghiệp, giảm 13,0%); Nghệ thuật, vui chơi và giải trí (386 doanh nghiệp, giảm 12,7%); Dịch vụ việc làm; du lịch; cho thuê máy móc thiết bị, đồ dùng và các dịch vụ hỗ trợ khác (2.565 doanh nghiệp, giảm 10,1%); Bán buôn; bán lẻ; sửa chữa ô tô, xe máy (17.748 doanh nghiệp, giảm 5,8%); Vận tải kho bãi (2.304 doanh nghiệp, giảm 3,5%) và Giáo dục và đào tạo (1.254 doanh nghiệp, giảm 0,9%). 

2. Tình hình doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong Quý III/2023 là 36.329 doanh nghiệp, giảm 4,8% so với Quý II/2023 (38.146 doanh nghiệp) và giảm 39,7% so với Quý I/2023 (60.241 doanh nghiệp).

Trong 9 tháng đầu năm 2023 có 135.105 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 19,9% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, phần lớn là các doanh nghiệp lựa chọn hình thức tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn (chiếm 56,1%), cụ thể:

- Số lượng doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh là 75.791 doanh nghiệp, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm 2022. Phần lớn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh trong 9 tháng năm 2023 có thời gian hoạt động ngắn, dưới 5 năm với 36.089 doanh nghiệp (chiếm 47,6%); tập trung chủ yếu ở quy mô nhỏ (dưới 10 tỷ đồng) với 67.147 doanh nghiệp (chiếm 88,6%, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm 2022).

- Số doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể là 46.086 doanh nghiệp, tăng 26,9% so với cùng kỳ năm 2022. Các doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể tập trung chủ yếu ở quy mô vốn dưới 10 tỷ đồng với 40.362 doanh nghiệp (chiếm 87,6%, tăng 26,2% so với cùng kỳ năm 2022).

- Số doanh nghiệp giải thể là 13.228 doanh nghiệp, giảm 4,3% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, có 6/17 ngành kinh doanh chính có số lượng doanh nghiệp giải thể tăng so với cùng kỳ năm 2022. Phần lớn doanh nghiệp giải thể trong 9 tháng đầu năm 2023 có thời gian hoạt động ngắn (dưới 5 năm) với 9.141 doanh nghiệp (chiếm 69,1%) và tập trung chủ yếu ở quy mô vốn từ 0 - 10 tỷ đồng với 11.360 doanh nghiệp (chiếm 85,9%, giảm 5,8% so với cùng kỳ năm 2022).

II. Tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 9/2023

1. Doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường

Tháng 9/2023 có 12.684 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký là 117.158 tỷ đồng, tăng 10,6% về số doanh nghiệp và giảm 13,9% về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2022.

Trong tháng 9/2023, có 03/06 vùng trên cả nước có số doanh nghiệp đăng ký thành lập tăng so với cùng kỳ năm 2022: Đông Nam Bộ (5.980 doanh nghiệp, tăng 26,0%); Đồng bằng Sông Cửu Long (1.033 doanh nghiệp, tăng 17,3%); Trung du và miền núi phía Bắc (606 doanh nghiệp, tăng 11,2%). Các vùng còn lại ghi nhận số doanh nghiệp đăng ký thành lập giảm so với cùng kỳ năm 2022 gồm: Tây Nguyên (314 doanh nghiệp, giảm 11,3%); Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (1.316 doanh nghiệp, giảm 4,8%) và Đồng bằng Sông Hồng (3.435 doanh nghiệp, giảm 3,5%).

Số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 9/2023 là 80.057 người, tăng 29,3% so với cùng kỳ năm 2022.

Tháng 9/2023 ghi nhận có 5.808 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2022.

2. Doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Trong tháng 9/2023, cả nước có 10.838 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 25,5% so với cùng kỳ năm 2022, trong đó có:

- 4.124 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh, tăng 40,5% so với cùng kỳ năm 2022;

- 5.273 doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể, tăng 25,9% so với cùng kỳ năm 2022;

- 1.441 doanh nghiệp đã giải thể, chấm dứt tồn tại, giảm 4,9% so với cùng kỳ năm 2022./.

Cục Quản lý đăng ký kinh doanh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư